Bu süreç uygulandığında, sistemin, müşteri beklentilerine uygun olup olmadığı kullanılacağı ortamda müşterinin istediği şekilde çalışıp çalışmadığı müşteri tarafından teyit edilmiş olur. Geçerleme dolayısıyla uçtan uca doğrulamadır. Müşteri tarafından ya da müşteriyi temsil eden roller tarafından gerçekleştirilir. Bu sürecin sonucunda:

• Sistem ve sisteme ait konfigürasyon maddeleri doğrulanmış
• Sistemin müşterinin istediği şekilde çalıştığı tespit edilmiş
• Uygunsuzluklar kayıt altına alınmış olur.
• İzlenebilirlik matrisi güncellenir.

Bu süreçle amaçlanan, geliştirilen ürünün müşterinin isteklerine uygun olduğunu proje başında anlamak ve kabul sürecinde yaşanacak sıkıntıları en aza indirgemektir. Bunun için müşteri ürün geliştirme sürecine baştan dâhil edilmeye çalışılır.

Doğrulama (verifikasyon): Ürün/hizmetlerin doğru olduğunu temin etme çabası.

Geçerleme (validasyon): Ürün/hizmetlerin gereksinimleri yerine getirdiğini temin etme çabası.

Proje : Kendisine özel hedefi belirli bir başlangıç ve bitiş zamanı arasında ve belirli bir kaynak kullanımı ile gerçekleştirme çabasıdır.

Anormallik (anomaly): Gereksinim, tasarım belirtimlerinden ya da kullanıcıların algılarından ve beklentilerinden herhangi bir sapma durumuna hata denir.

Muayane (Inspection): Yazılım ürünlerinin, standartlardan ve şartname ihtiyaçlarından, spesifikasyonlardan sapıp sapmadığını, hata içerip içermediğini tespit etmek için uygulanan inceleme, gözden geçirme metodu. Muayene yöntemi, çalışanların birbirlerinin ürettikleri ürünlerin gözden geçirmesiyle gerçekleştirilir. Bu yöntemin amacı, yazılımdaki hataları gözden geçirme esnasında tespit etmektir.

Yönetimsel Gözden Geçirme:Yazılım satın alma, tedarik, geliştirme, işletim, bakım aktivitelerinin sistematik değerlendirilmesi, proje planının güncelliğinin, gereksinimlere doğru kaynak atama yapılıp yapılmadığının ve yönetimsel etkinliğin değerlendirilmesidir.

Gözden Geçirme:Yazılım ürününün proje personeline, yöneticilere, müşterilere, kullanıcılara ve diğer ilgili paydaşlara onaylarını ve yorumlarını almak için değerlendiremeye sunulma sürecidir.

Yazılım ürünü: Bilgisayar programı, dokümantasyon, yöntemlerin tamamı.

Teknik Gözden Geçirme: Yazılım ürününün, amaçlanan kullnıma uygunluğunun, spesifikasyonlara uygunluğunun, beklentilerden sapma olup olmadığının teknik açıdan konunun uzmanı kişilerce kontrol edilmesidir. Teknik gözden geçirmeler, alternatif çözüm önerilerini de içerebilir.

Walk through: Yazılım geliştiricilere bir tasarımcı ya da yazılım mühendisinin liderlik etmesiyle yürütülen bir statik analiz yönetmidir. Soru cevap şeklinde , potansiyel hatalrın ortaya konulması, standartlardan sapmaların tespit edilmesi için uygulanan bir yöntemdir.

YT: Yönetim Temsilcisi

KGU: Kalite Güvence Uzmanı

GG: Gözden Geçirme/en

YGG: Yönetimin Gözden Geçirmesi

• ISO 9000:2008
• TS ISO/IEC 15504-1
• TS ISO/IEC 15504-2
• TS ISO/IEC 15504-3
• TS ISO/IEC 15504-4
• TS ISO/IEC 15504-5
• TS ISO/IEC 15504-6
• TS ISO/IEC 15504-7
• CMMI v1.2

Geçerleme süreci müşterinin gerçekleştirdiği bir süreçtir. Şartnamede müşteri bu süreçle ilgili katılımını ve şartlarını tanımlamış olabilir. Bu durumda şartname maddeleri sürecin işleyişi açısından geçerlidir. Proje yönetim planında proje yöneticisi süreçle ilgili yaptığı uyarlamaları tanımlar ve YT/KGU onaylar.

Kalite Güvence Uzmanı: Doğrulama ve Geçerleme planını yaparak gözden geçirilecek ürünleri, zamanları, sorumluları belirler. GG toplantılarına katıldığında kayıtları tutar ve kişilere hataları atar. Müşteri memnuniyet anketlerini düzenler.

Proje Yöneticisi: Proje yönetim planında yönetimsel gözden geçirmeleri ve raporlama sürecini planlar ve müşteriyle gözden geçirme toplantılarına katılır.

Proje Ekibi: Gözden geçirme toplantılarına katılır.

Yönetim Temsilcisi: Denetim sonuçlarını ve verileri değerlendirir.

Müşteri: Geçerleme faaliyetlerini gerçekleştirir, sonuçları raporlar. Müşteri memnuniyet anketlerine katılır.

Test Uzmanı: Müşteriyle kabul testlerine aksi belirtilmedikçe katılır.

• Kalite Güvence Süreci(HIZ.DES.04)
• Doğrulama Süreci(HIZ.DES.01)
• Problem Yönetimi Süreci (HIZ.DES.06)
• Gereksinim Yönetimi Süreci(HIZ.MUH.01)
• Tasarım Süreci(HIZ.MUH.02)
• Gerçekleştirim Süreci(HIZ.MUH.03)
• Test Süreci(HIZ.MUH.05)

• Kalite Güvence Süreci(HIZ.DES.04)
• Proje Yönetim Süreci(HIZ.YON.01)
• Risk Yönetim Süreci(HIZ.YON.03)
• Gereksinim Yönetim Süreci(HIZ.MUH.01)
• Tasarım Süreci(HIZ.MUH.02)
• Gerçekleştirim Süreci(HIZ.MUH.03)
• Test Süreci(HIZ.MUH.03)
• Kurulum ve İşletim Süreci(HIZ.MUH.06)
• Entegrasyon Süreci(HIZ.MUH.04)

• Test Durumları (RPR-024-TDD)
• Şartname (RPR-023)
• Gereksinim Tanımları Dokümanı (RPR-004-GTD)

Müşteriyle birlikte proje yöneticisi ve kalite güvence uzmanı, projede gerçekleşecek geçerleme faaliyetlerini planlar. Geçerleme işlemlerini müşteri/kullanıcı gerçekleştirir. Geçerleme planı, proje yönetim planında ya da kalite güvence planında yer alan geçerleme ve dokümantasyon planında belgelenir. Geçerleme faaliyetleri, müşterinin isteklerine uygun doğru ürünün geliştirildiğini teyit etmek amacıyla yapılır. Geçerleme kriterleri, müşteri ihtiyaçları dokümanı ya da şartname maddeleridir.

Geçerleme, müşteriye ait bir işlem olduğu ve ortaya çıkan ürünlerin müşteri beklentilerini ve şartname kapsamını karşıladığını sınama amacıyla yapıldığından en temel kriterler şartname gereksinimleridir. Gereksinimler onaylandığında test durumları oluşturulur ve müşteriye onaylatılır. Bunun nedeni test durumlarının gereksinimleri kapsadığını ve kabul kriterleri olarak kullanılacağını müşterinin bilgisine sunmak, eksikleri gidermek ve müşteriyle mutabakata varmaktır. Bunun yanı sıra müşteri kalite yönetim sistemimizde yer alan doğrulama kriterlerini kullanabilir.

Analiz ve tasarım modellerinin geçerlenmesi işlemleri için mümkün olduğunca prototiplerden, demo sunumlardan faydalanılır. Bu şekilde müşteri beklentileriyle ortaya çıkan ürünün arasındaki farklılıklar baştan tespit edilir. Burada da kriter olarak şartname maddeleri kullanılır.

Şartnameden, test durumlarına kadar tüm ara süreçlerin iş ürünleri arasında izlenebilirlik kurulup müşteriye sunulur.

Şartnamede ya da projeye ait planlarda farklı bir durum belirtilmemişse aşağıdaki ürünler ve dokümanlar müşteriye sunulur:

• Gereksinim Tanımları Dokümanı
• Tasarım Dokümanları
• Test Planı
• Test Durumları ve Senaryoları
• Kullanıcı Kılavuzu
• İşletim Kılavuzu
• Ürün
• Proje Yönetim Planı
• Kalite Güvence Planı

Gereksinimlerin ve tasarımın geçerlemesi sırasında prototiplerden de faydalanılabilir. Müşteri geçerleme aktivitelerini gözden geçirerek, prototipleri onaylayarak, ürünü test ederek gerçekleştirir.

Müşterinin imzalı onayıyla geçerleme aktiviteleri son bulur.

Teknik geçerleme faaliyetlerinin yanı sıra müşterinin ürünle ve uygulanan proje yönetimi ve geçerleme süreciyle ilgili düşüncelerini alabilmek için müşteri memnuniyet anketleri düzenlenir. Bu şekilde eğer işleyişte bir sorun varsa tespit edilip düzeltilmeye çalışılır.

Müşteri bulduğu uygunsuzlukları yazılı olarak projeye bildirir. Bu iletişimin nasıl sağlanacağı proje planlarında açıklanmalıdır. Eğer ortak kullanılan problem takip aracı varsa ve bu müşteri kullanımına da açılabiliyorsa müşteri sonuçları elektronik olarak da iletebilir. Müşterinin bulduğu uygunsuzluklar incelenir, belirsizlik yoksa uygunsuzluklar giderilir. Uygunsuzluklar kapatılır. Uygunsuzluklarda belirsizlik varsa düzeltme yapmaya geçilmeden kayıtlar güncellenir.

Bulunan sonuçlar proje tarafından rapor haline getirilir. Doğrulama ve geçerleme aktivitelerinden kimin sorumlu olduğu kalite güvence planının içerisinde açıklanır. Raporlar müşteriye ve proje ekibine açılır. Projelerden alınan raporlar problem çözüm yönetimi sürecine uygun olarak Yönetim Temsilcisi tarafından değerlendirilir.

• Proje Kalite Güvence Planı (RPR-011-KGP)
• Problem Kayıtları (FRM.07)
• Toplantı Tutanakları

Proje ekibi ve müşteri

• Yazılım yaşam döngüsü
• Proje kalite güvence planı ve geçerleme aktiviteleri
• Gözden geçirme yöntemleri ile ilgili bilgi sahibi olmalıdır

Test otomasyonu, kara kutu testleri için kullanılabilecek araçlar, izlenebilirlik ve prototipleme araçlarından yararlanılabilir.

Tüm yazılı iletişim kayıtları proje doküman yönetimi sitesinde (FTP Sunucusunda) saklanır, konfigürasyon yönetim planına uygun versiyonlanır ve anahatta alınır. Eğer geçerleme sonucu bulunan hatalar problem takip aracı üzerinde (ERP) kayıt altına alınır ve versiyonlanır

İç denetimlerle projede sürecin tanımına uygun işletilip işletilmediği kontrol edilir. Sürecin etkin işlemesi durumunda müşteri memnuniyet anketleri olumlu ve proje sonunda kabul süreci stressiz olacaktır. Müşteriyle iletişim düzgün işlemiş olacaktır.